Męka magnacka

Cóż my wiemy o męce? 1750-06-29 […] stamtąd pojechałem do zamku. żona w mieście będzie stała, a ja jutro biorę lekarstwo, a potem kurację zaczynam wodą, które się nazywają Zelcer vonfer z kozim mlekiem, i już gotując się na te męki, tu w zamku nocuję. 1750-06-30 zacząłem kurację przez lekarstwo na purgans i dobrze mnie… Continue reading Męka magnacka

Pierwsze spotkanie z żoną Franciszką Urszulą Wiśniowiecką

Mój ulubiony epizod z diariusza. Zawsze bardzo utożsamiam się z biedną, brzemienną panią Horaczewską, która z pewnością miała w życiu lepsze chwile, ale akurat trafiła na estetę, który wolał ładniejsze i z prostymi oczami. 1725-02-06 Z rana ruszyliśmy się, w pół drogi popasaliśmy. Przed samym wieczorem stanęliśmy w Czartorysku u jaśnie oświeconych książąt Janusza i… Continue reading Pierwsze spotkanie z żoną Franciszką Urszulą Wiśniowiecką

„Wszystko powiem mamie”: spór Michała Kazimierza Radziwiłła Rybeńki z jego nauczycielem w Wiedniu

Kiedy zostałam matką, zupełnie inaczej spojrzałam na relację między matką a dzieckiem. Choć w pierwszej połowie XVIII wieku rola kobiety była inna, pewne sytuacje wydają się po prostu ponadczasowe. Jedną z nich doskonale ilustruje wpis z diariusza Michała Kazimierza Radziwiłła Rybeńki z początku kwietnia 1722 roku. Młody książę przebywał wówczas w Wiedniu w towarzystwie swojego… Continue reading „Wszystko powiem mamie”: spór Michała Kazimierza Radziwiłła Rybeńki z jego nauczycielem w Wiedniu

Diabeł w butelce: świadectwo Michała Kazimierza Radziwiłła Rybeńki z Wiednia

1 kwietnia 1722 roku w Wiedniu, podczas zwiedzania miasta i jego osobliwości, Wielki Hetman Litewski i mecenas sztuki Michał Kazimierz Radziwiłł Rybeńko odnotował w swoim diariuszu niezwykłe zjawisko. Tego dnia opisał, jak zobaczył szklaną butelkę, w której żyła tajemnicza mucha — poruszała się wewnątrz, lecz gdy zbliżała się do niewielkiego, niezatkanego otworu, zawsze spadała z… Continue reading Diabeł w butelce: świadectwo Michała Kazimierza Radziwiłła Rybeńki z Wiednia

Obchody zapustne w Diariuszu M. K. Radziwiłła Rybeńki

Referat wygłoszony podczas konferencji „Historia, kultura i dziedzictwo dworów w Europie Środkowo-Wschodniej“, Kowno, 24–26 kwietnia 2025 roku. Wielki Hetman i Wojewoda Wileński Wielkiego Księstwa Litewskiego Michał Kazimierz Radziwiłł Rybeńko (1702–1762) był jednym z najbardziej wpływowych magnatów XVIII-wiecznego Wielkiego Księstwa Litewskiego. Choć oceniany przez historyków niejednoznacznie, Radziwiłł potrafił osiągnąć znaczący wpływ na życie polityczne i społeczne… Continue reading Obchody zapustne w Diariuszu M. K. Radziwiłła Rybeńki

Przy bramie Krakowskiej

„Gdzie? Przy Bramie Krakowskiej!” Dziś tej bramy już nie ma – ale w XVIII wieku Brama Krakowska (lub Brama Przedmieścia, Brama Czerska, Brama Bernardynów) była jednym z głównych punktów wjazdowych do Warszawy od strony Krakowa. Znajdowała się przy placu Zamkowym prowadziła na Krakowskie Przedmieście i była częścią dawnych murów miejskich. Została rozebrana w XIX wieku, podobnie jak… Continue reading Przy bramie Krakowskiej

Kim był Litewski Baron Munchausen?

W tym odcinku rozmawiamy z doktorką Viką Veličkaite. Vika jest historykiem, która bada okres między barokiem a oświeceniem w Wielkim Księstwie Litewskim i jedną niezwykłą osobę – Michała Kazimierza Radziwiłła Rybeńko, który czasami otrzymuje takie epitety jak litewski baron Munchausen. Ale czy rzeczywiście zasłużenie?

Krowa z liszką gra w warcaby

Wiosną 1722 roku Radziwiłł przybył do Wiednia i, jak się wydaje, zatrzymał się na Bäckerstraße, ponieważ w swoim diariuszu zostawił następujący wpis “1722 22 Martij: Kilka poczt wyjechawszy przed wieczorem stanąłem w Wiedniu i stanąłem w Austerii Francuza na przeciwko znaku, gdzie krowa z liszką gra w warcaby” Ciekawe jest to, że liszka, o której… Continue reading Krowa z liszką gra w warcaby

Laurka z życzeniami dla Michała Kazimierza Radziwiłła zw. „Rybeńko”.

Jakie języki rozbrzmiewały na dworze Radziwiłła Rybeńki możemy dowiedzieć się z zachowanej laurki z życzeniami z okazji imienin. Dokładnego roku nie znamy, ale biorąc pod uwagę, że jest nazywany największym senatorem na Litwie, możemy przypuszczać, że Radziwiłł już zajmował stanowisko hetmana i wojewody wileńskiego, czyli po 1744 roku, a imieniny najczęściej obchodził albo na początku… Continue reading Laurka z życzeniami dla Michała Kazimierza Radziwiłła zw. „Rybeńko”.